Bluszczyk kurdybanek - jadalna dzika roślina

Bluszczyk kurdybanek  (łac. Glechoma hederacea) to rozłogowa roślina pełzająca o delikatnych, niebieskawych kwiatach. Jego delikatny pieprzny smak umożliwia dekorację sałatek. Roślinę tę można także dodać do zupy ziołowej. W medycynie tradycyjnej zaleca się go przy leczeniu chorób laryngologicznych, ale także atonii żołądka, czyraków i bólów głowy.

Inne tradycyjne nazwy rośliny to bluszczyk pospolity, bluszczyk ziemny, obłożnik czy po prostu kurdybanek. Również łacińska nazwa rośliny – Glechoma hederacea – ma wiele synonimów, takich jak: Nepeta glechoma, Nepeta hederacea, Hedera terrestris. 

Gdzie rośnie bluszczyk kurdybanek?

Bluszczyk kurdybanek najczęściej rośnie na łąkach, wzdłuż poboczy dróg, murów i płotów. Woli rosnąć na wilgotnej glebie i pełza po niej jak bluszcz. Korzenie wyrastają z gałęzi nadziemnych rozłogów i zakotwiczają roślinę w ziemi. Liście nerkowate do sercowatych są z grubsza karbowane na krawędziach i często mają czerwonawy odcień.

Jak wygląda bluszczyk kurdybanek?

Kiedy bluszczyk kurdybanek kwitnie (od marca do czerwca), tworzy pionowe, kwadratowe łodygi. W kątach liści znajdują się niebieskofioletowe kwiaty z ciemnym wzorem na dolnej wardze. 

Należy do rodziny jasnotowatych, podobnie jak tymianek, melisa, rozmaryn czy mięta pieprzowa. Kurdybanek często pojawia się samotnie jako „chwast” w ogrodzie. Dzikie zioło można także celowo posadzić jako okrywowe podłoże w ogrodzie, np. pomiędzy krzewami. Ktokolwiek ma kurdybanka w ogrodzie, nie powinien pozbywać się go. Kurdybanka zbiera się wiosną wraz z łodygami, liśćmi i kwiatami, oczyszcza i luźno suszy na powietrzu.

Biało-zielona jadalna odmiana liściasta Glechoma herderacea „Variegata” jest popularną rośliną liściastą do sadzenia w pojemnikach i skrzynkach. 

Z czym można pomylić kurdybanka? 

Bluszczyk kurdybanek (bluszczyk pospolity) jest często błędnie utożsamiane z bluszczem pospolitym. Częścią wspólną obu roślin są pnące łodygi i właściwości wykorzystywane w medycynie. 

Bluszcz pospolity działa wykrztuśnie, przeciwgrzybicznie i spazmolitycznie. Częściami tej rośliny są liście, których nie należy używać na świeżo, ponieważ są toksyczne , ale wykorzystuje się je do przygotowania suchego ekstraktu w niektórych syropach na kaszel z flegmą lub w kapsułkach, dostępnych w aptekach lub drogerie. 

Jeszcze łatwiej pomylić go z jasnotą purpurową. Roślina ta ma bardzo podobne różowe kwiaty. Odróżnić ich można po wielkości liści, którym bliżej do pokrzywy. Warto jednak wiedzieć, że jasnota też jest stosowana w medycynie, więc pomyłka nie musi być groźna.

Siła składników aktywnych jakie posiada kurdybanek

Kurdybanek zawiera olejki eteryczne, substancje gorzkie, saponiny, garbniki, witaminę C, żywice, woski, kwas rozmarynowy, minerały, a przede wszystkim dużo potasu. Wszystkie te czynniki sprawiają, że kurdybanek jest cenną rośliną leczniczą o właściwościach przeciwzapalnych, wykrztuśnych, moczopędnych, stymulujących metabolizm i gojących rany.

Kurdybanek na przewlekły kaszel

Kurdybanek ma działanie wykrztuśne i upłynniające gęsty śluz, dzięki czemu pomaga przy przewlekłym kaszlu i chorobach układu oddechowego. Może pomóc wszędzie tam, gdzie w organizmie utworzyła się ropa.

Kurdybanek na problemy z pęcherzem

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, moczopędnym i przeciwzapalnym pomaga złagodzić objawy podrażnienia pęcherza moczowego.

Kurdybanek w kuchni

Bogate w witaminy liście i kwiaty tej dzikiej byliny są jadalne i mają raczej ostry, gorzki smak. W kuchni kurdybanka stosuje się z umiarem jako składnik aromatyzujący sałatki z dzikich ziół wraz z innymi dzikimi ziołami wiosennymi, takimi jak forsycje, fiołki, stokrotki czy mini-bratki. 

Delikatne końcówki pędów i liście są dobrym składnikiem twarogu ziołowego. zup, omletów, quichw lub masła ziołowego. Fioletowe kwiaty kurdybanka stanowią piękną dekorację.

Kwiaty mają delikatnie słodki smak. Stosowane są od kwietnia do czerwca jako jadalna dekoracja sałatek, past do smarowania lub jako przyprawa do warzyw. 

Sól ziołowa z kurdybankiem

Suszone liście kurdybanka zetrzeć na drobne kawałki i wymieszać z solą, najlepiej grubą solą morską. Całość tworzy aromatyczną sól przyprawową. 

Można też użyć innych ziół np. tymianku, liści pasternaka, krwawnika pospolitego i wymieszać je razem.

Herbatka na wiosenną kurację

2 łyżeczki kurdybanka na filiżankę zalej wrzątkiem i odstaw na 5 minut. 

Herbatka z kurdybanka pomaga przy problemach z oddychaniem i łagodzi śluz. Stosowany jest także przy stanach zapalnych dróg moczowych. Herbata z kurdybanka aktywuje przemianę materii i nadaje się również jako kuracja wiosenna w połączeniu z innymi ziołami pobudzającymi przemianę materii, takimi jak pokrzywa i mniszek lekarski. Wystarczą 3 filiżanki dziennie.

Nalewka z kurdybanka

Posiekaj świeże, kwitnące ziele kurdybanka i umieść luzem dwie trzecie w czystej szklance, zalej dobrą brandy, tak aby wszystkie części rośliny były pokryte alkoholem. Zamknięty słój odstaw w chłodne miejsce na 4 tygodnie, regularnie potrząsając. Po tym czasie krople przefiltruj i napełnij brązową butelką, oznacz etykietą i przechowuj w chłodnym i ciemnym miejscu. 

Krople mają działanie przeciwzapalne, oczyszczające krew i aktywujące metabolizm. Pomagają przy uporczywych i długotrwałych chorobach układu oddechowego, przy problemach z pęcherzem oraz wspomagają choroby metaboliczne. Zażywaj 10 do 15 kropli w niewielkiej ilości wody 3 razy dziennie przez 3 do 6 tygodni.

Cudowny olejek z liści kurdybanka

Świeże liście kurdybanka należy umieścić w szklanym pojemniku, lekko docisnąć i wystawić na słońce na 3 do 4 dni. Po kilku dniach na dnie szklanego naczynia powinna zebrać się jasna ciecz, którą dokładnie odcedza się. 

Przechowuj w ciemnej butelce, w chłodnym miejscu (najlepiej w lodówce). Nakładaj go na rany kilka razy dziennie.