Bratek trójbarwny - jadalna dzika roślina

Bratek trójbarwny, zwany także fiołkiem trójbarwnym, bratkiem polnym, czasami sierotką lub kwiatkiem Świętej Trójcy może i jest małym kwiatkiem, ale jakże cennym! Bogactwo jego składu pomaga zachować zdrową skórę i poprawia jej wygląd. Bratek fascynował i urzekał kolejne pokolenia swoim urokiem, co doprowadziło do narodzin licznych historii, opowieści i legend.

Bratek trójbarwny (Viola tricolor), to jedno- lub dwuroczna roślina zielna należąca do rodziny Violaceae, która wytwarza piękne pachnące kwiaty z 5 płatkami, w różnych kombinacjach chromatycznych, od fioletu, przez liliowy, po biały, żółty, fioletowy. Rośnie samoistnie w umiarkowanych strefach Europy i Ameryki, na obrzeżach pól i na nasłonecznionych łąkach, na wilgotnych, dobrze przepuszczalnych glebach. 
Dziki bratek jest często mylony z fiołkiem (bratkiem) rogatym (Viola cornuta) uprawianym i sprzedawanym w centrach ogrodniczych, który charakteryzuje się dość zwartym wzrostem. 

Wszystkie bratki są jadalne i można je stosować zarówno do dekoracji potraw, jak i jako składnik dań. Jednak nim zjesz te wyjątkowe kwiaty, upewnij się, że pochodzą z bezpiecznego źródła. Obecnie nierzadko można je spotkać w daniach znakomitych szefów kuchni. Od dawna używa się bratka w cukiernictwie do aromatyzowania kremów i deserów.

Właściwości, zalety i zastosowanie bratka trójbarwnego

Bratek jest także bardzo cenioną rośliną w fitoterapii. Jego kwiaty są bowiem bogate w witaminę C i flawonoidy, substancje o właściwościach przeciwutleniających. Ponadto roślina ma właściwości moczopędne, wykrztuśne i przeciwzapalne. Można z niego przygotować napary, pomocne przy łagodzeniu różnych dolegliwości, takich jak kaszel, przeziębienie, reumatyzm czy problemy skórne.

Napary, ekstrakty i nalewki z bratka szczególnie nadają się do leczenia:

• zapalenia skóry

• trądziku

• łuszczycy

• choroby skóry powodujące swędzenie i zaczerwienienie.

Suszone kwiaty stosowane są zewnętrznie i wewnętrznie w leczeniu wielu chorób skóry, takich jak egzema i wrzody. Dziki bratek ma właściwości lecznicze i łagodzi dokuczliwe swędzenie skóry.
Gorący napar przygotowany z dwóch łyżeczek ziela na filiżankę, złagodzi przeziębienie przebiegające z gorączką i bólem gardła.
Bratek trójbarwny znajduje również szerokie zastosowanie w kosmetyce, do kremów i orzeźwiających kompresów o doskonałym kwiatowym zapachu.
Z powodzeniem stosowany jest także w leczeniu problemów skórnych (takich jak trądzik, różnego rodzaju dermatozy i pokrzywka) oraz w celu wspomagania gojenia i szybkiego gojenia się powierzchownych ran. Ze względu na jego właściwości zmiękczające, na rynku można znaleźć różnego rodzaju kremy i maści na bazie fiołka.

Zaproś bratka do kuchni

Dzięki lekkiemu i aromatycznemu smakowi roślina ta jest coraz częściej stosowana w kuchni.
Te wspaniałe kwiaty najlepiej zbierać tuż po przekwitnięciu, kiedy ich aromat jest najintensywniejszy. Można je następnie dodawać do sałatek i innych potraw, aby je wzbogacić. Specjalne właściwości tego zioła uwydatniają się również, gdy jest ono kandyzowane lub przerabiane na galaretkę. Jeszcze młode liście i pędy można ugotować wczesną wiosną i przygotować pyszne pesto. Kwiaty dzikiego bratka zamrożone w kostkach lodu wzbogacą orzeźwiające napoje.
Niewiele osób wie, że w przeszłości drobne korzenie dzikich bratków prażono i używano jako substytutu kawy!

Propozycja zestawu dla 4 osób - danie wegańskie i bezglutenowe - sałatka z dzikich bratków z octem z dzikich bratków i placuszkami ze słodkich ziemniaków.

Ocet z dzikiego bratka

Odstaw ocet jabłkowy z garścią świeżych dzikich bratków w zamkniętym słoiku na 1 tydzień.

Placuszki ze słodkich ziemniaków

750 g obranych słodkich ziemniaków (mogą byś bataty)
1 liść laurowy
50 g płatków owsianych drobnych, bezglutenowych
ziarenka sezamu
sól i pieprz do smaku
1/2 łyżeczki kolendry
natka pietruszki, posiekana
oliwa z oliwek
 
Ugotuj słodkie ziemniaki z liściem laurowym do miękkości. Usuń liść laurowy i lekko rozgnieć ziemniaki widelcem. Dodaj płatki owsiane, kolendrę, pietruszkę i oliwę z oliwek, sól i pieprz.
Łyżką formuj małe placuszki i delikatnie maczaj je w ziarnach sezamu.
Placki smażymy na patelni na średnim ogniu ok. 3 minuty z każdej strony.

Sałatka z bratka

1 główka sałaty umyta i pokrojona
1 marchewka
1 mały burak
nasiona konopi
4 łyżki oleju konopnego
4 łyżki octu bratkowego
4 łyżki soku jabłkowego
sól do smaku
Sałatę przełóż do salaterki, posyp drobno startą marchewką i burakami.
Przygotuj sos: wymieszaj nasiona konopi, olej konopny, ocet fiołkowy, sok jabłkowy i sól.
Polej sałatkę i udekoruj dzikim bratkiem oraz innymi świeżymi ziołami i kwiatami, np. podagrycznikiem, trawą cytrynową, mniszkiem czy bluszczykiem kurdybankiem.
Podawaj z plackami ze słodkich ziemniaków.

Bratek fascynował i urzekał pokolenia swoim urokiem, co doprowadziło do narodzin licznych historii, opowieści i legend.

Na przykład we Francji nazywa się go myślami, a legenda głosi, że obserwując płatki, można zobaczyć twarz ukochanej osoby.

Niezależnie od tego, czy przypomina nam ukochaną osobę, czy podziwiamy go za kolor czy dobroczynne właściwości, fiołek jest niewątpliwie niezapomnianym kwiatem. Biorąc pod uwagę jego delikatność, skromne rozmiary i okres kwitnienia, bratkowi można przypisać szczerą miłość, ale także prostotę, oddanie i piękno.